Προμηθέας

«Μα, τι ήθελε πάντα ο άνθρωπος; Μια στέγη και μια φωτιά, αιχμάλωτος και των δυο». Ο Προμηθέας του Νίκου Καραθάνου έρχεται για να μας χαρίσει μια ανάσα ελευθερίας.

«Έλα μέσα, έλα μέσα». Ο Προμηθέας στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης. Ο Καύκασος δεν υπάρχει εδώ. Κανένας βράχος και καμία αλυσίδα δεν κρατούν αιχμάλωτο τον Προμηθέα. Τα πάντα συμβαίνουν σε ένα σπίτι. Σε ένα σπίτι-μετεωρίτη που αιωρείται στον χωροχρόνο και κατακλύζεται από τα τέσσερα στοιχεία της φύσης.

Εκεί ζουν, σαν συγγενείς, και «κοσμογονούν» ο Προμηθέας (Νίκος Καραθάνος), το Κράτος και ο Ερμής (Χρήστος Λούλης), η Βία και η Ιώ (Γαλήνη Χατζηπασχάλη), ο Ήφαιστος και ο Ωκεανός (Γιάννης Κότσιφας).

«Το να ζεις σημαίνει να τρως το φως και το σκοτάδι κάθε λεπτό». Ο Νίκος Καραθάνος προσεγγίζει την τραγωδία του Αισχύλου επιχειρώντας, όπως λέει, να «μυθολογήσει την καθημερινότητα»: «Πάντα προσπαθούσα να καταλάβω πώς ένας πόνος σ’ ένα δωμάτιο φεύγει από τους τοίχους, ταξιδεύει στον αέρα, γεννάει τέρατα και θεούς και δίνει μύθο».

Ο διακεκριμένος δημιουργός, ένας ευαίσθητος παρατηρητής των υπερβάσεων μέσα από την ανάγνωση του οικείου, ερμηνεύει και σκηνοθετεί τον Προμηθέα. Στο πρόσωπό του αναγνωρίζει τον καθέναν από εμάς.

«Ο Προμηθέας εκπροσωπεί εσένα, εμένα, όλους, τη στιγμή που κοιτάξαμε το γεγονός της ζωής και μας είδε κι αυτό. Υπάρχει κάτι τόσο αρχαίο σε κάθε ανθρώπινο πρόσωπο που κάνει τον Χρόνο να καμπυλώνεται από ντροπή» παρατηρεί.

Είναι η δεύτερη φορά, μετά τους Όρνιθες, που ο Νίκος Καραθάνος καταπιάνεται με το αρχαίο δράμα· ένα υλικό που τον συγκινεί γιατί, «μοιάζει συνέχεια να μου λέει πως “τάφος μου είναι οι απόψεις μου κι ανάστασή μου το δίκαιο”».